Tytuł: Czy składka zdrowotna jest kosztem na skali podatkowej? Kluczowa odpowiedź, którą musi znać każdy przedsiębiorca
Autor: Michał Gajewski
Data publikacji: 24 października 2025
Data ostatniej aktualizacji: 24 października 2025
Zmiany w systemie podatkowym po wprowadzeniu Polskiego Ładu wciąż budzą wiele pytań wśród przedsiębiorców. Jednym z najczęściej zadawanych jest to, czy składka zdrowotna może być kosztem uzyskania przychodu przy rozliczeniu na skali podatkowej. Odpowiedź nie jest tak oczywista, jak mogłoby się wydawać, a błędne podejście może oznaczać realne straty finansowe.
W tym artykule wyjaśniam:
- jak obecnie wygląda zasada rozliczania składki zdrowotnej,
- czy i w jakim zakresie można ją uwzględnić w kosztach,
- jakie różnice obowiązują między skalą podatkową, liniowym PIT a ryczałtem,
- oraz co planują ustawodawcy na przyszłość.
Czytaj dalej, aby uniknąć najczęstszych błędów i zoptymalizować swoje rozliczenia!
Spis treści
- Jak działa składka zdrowotna w Polsce?
- Składka zdrowotna a forma opodatkowania – podstawowe różnice
- Czy składka zdrowotna jest kosztem na skali podatkowej?
- Jak rozliczyć składkę zdrowotną krok po kroku?
- Przykład praktyczny – jak wygląda to w liczbach
- Co z przedsiębiorcami na liniówce i ryczałcie?
- Najczęstsze błędy przedsiębiorców
- Czy w przyszłości coś się zmieni?
- Podsumowanie i rekomendacje
Jak działa składka zdrowotna w Polsce?
Składka zdrowotna to obowiązkowa danina, jaką płaci każdy przedsiębiorca prowadzący działalność gospodarczą. Jej celem jest finansowanie publicznego systemu opieki zdrowotnej, jednak w praktyce stała się również jednym z kluczowych elementów obciążenia podatkowego.
Od 2022 roku, po wejściu w życie reform znanych jako Polski Ład, zasady naliczania i rozliczania składki zdrowotnej uległy istotnym zmianom. Zmieniono zarówno podstawę jej wyliczania, jak i możliwość jej odliczenia od podatku.
Wcześniej przedsiębiorca mógł odliczyć część składki zdrowotnej od podatku (7,75% podstawy). Dziś – przy rozliczeniu na skali podatkowej – takie odliczenie nie jest możliwe.
Ta zmiana ma fundamentalne znaczenie dla realnych obciążeń podatników.
Składka zdrowotna a forma opodatkowania
Sposób rozliczania składki zdrowotnej zależy od wybranej formy opodatkowania działalności gospodarczej. Obecnie przedsiębiorcy mają do wyboru trzy główne formy:
- Skala podatkowa (12% i 32%)
– składka zdrowotna wynosi 9% od dochodu,
– nie można jej odliczyć od podatku ani wliczyć w koszty uzyskania przychodu. - Podatek liniowy (19%)
– składka zdrowotna to 4,9% dochodu,
– część zapłaconej składki można zaliczyć do kosztów lub odliczyć od dochodu (do limitu). - Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych
– składka zdrowotna jest ryczałtowa i zależy od poziomu przychodu,
– część składki można odliczyć od przychodu.
To właśnie te różnice powodują, że wielu przedsiębiorców zastanawia się, czy rozliczanie na skali podatkowej jest nadal opłacalne.
Czy składka zdrowotna jest kosztem na skali podatkowej?
Krótka odpowiedź brzmi: nie, składka zdrowotna nie jest kosztem uzyskania przychodu przy rozliczeniu na skali podatkowej.
Zgodnie z przepisami obowiązującymi po wprowadzeniu Polskiego Ładu, przedsiębiorca rozliczający się na zasadach ogólnych (czyli według skali podatkowej 12% i 32%) nie ma prawa ani odliczyć składki zdrowotnej od podatku, ani zaliczyć jej do kosztów uzyskania przychodu.
Oznacza to, że pełna kwota składki zdrowotnej stanowi realny koszt prowadzenia działalności, ale nie wpływa na obniżenie podatku.
To istotna różnica względem podatku liniowego i ryczałtu, gdzie przedsiębiorca ma choć częściową możliwość zmniejszenia podstawy opodatkowania.
Innymi słowy – na skali podatkowej zapłacona składka zdrowotna nie przynosi żadnej korzyści podatkowej.
Jak rozliczyć składkę zdrowotną krok po kroku?
Rozliczanie składki zdrowotnej w 2025 roku wygląda następująco:
- Ustal miesięczny dochód – to różnica między przychodami a kosztami uzyskania przychodu.
- Oblicz składkę zdrowotną – wynosi 9% od dochodu z danego miesiąca.
- Zgłoś ją w deklaracji ZUS DRA – do 20. dnia następnego miesiąca.
- Opłać składkę do ZUS – również do 20. dnia miesiąca.
- Nie ujmuj jej w kosztach PIT – składka nie obniża podstawy opodatkowania ani podatku należnego.
Dla porównania: na podatku liniowym przedsiębiorca może odliczyć część zapłaconej składki od dochodu (do 10 200 zł w 2025 r.), co realnie zmniejsza podatek do zapłaty.
Przykład praktyczny – jak wygląda to w liczbach
Załóżmy, że przedsiębiorca rozlicza się na skali podatkowej i w danym miesiącu osiąga dochód 10 000 zł.
- Składka zdrowotna = 9% × 10 000 zł = 900 zł
- Dochód do opodatkowania = 10 000 zł (składka nie jest kosztem)
- Podatek PIT = 12% × 10 000 zł = 1 200 zł
- Do zapłaty: 900 zł (ZUS) + 1 200 zł (PIT) = 2 100 zł
Jeśli ten sam przedsiębiorca rozliczałby się liniowo, zapłaciłby:
- Składkę zdrowotną: 4,9% × 10 000 zł = 490 zł
- I mógłby część tej kwoty odliczyć od dochodu.
Różnica w realnych kosztach może więc wynosić kilkaset złotych miesięcznie.
Co z przedsiębiorcami na liniówce i ryczałcie?
Warto dodać, że ustawodawca pozostawił możliwość częściowego odliczenia składki zdrowotnej w innych formach opodatkowania:
- Podatek liniowy: można zaliczyć składkę zdrowotną do kosztów uzyskania przychodu lub odliczyć od dochodu (do określonego limitu).
- Ryczałt: część zapłaconej składki można odliczyć od przychodu.
Dlatego wielu przedsiębiorców zdecydowało się przejść na te formy, by zminimalizować straty wynikające z braku możliwości odliczenia składki przy skali.
Najczęstsze błędy przedsiębiorców
W praktyce księgowi często spotykają się z kilkoma powtarzającymi się błędami:
- Wpisywanie składki zdrowotnej do kosztów uzyskania przychodu przy skali – co jest niezgodne z przepisami.
- Próby odliczenia składki od podatku w deklaracji PIT-36.
- Niewłaściwe ustalenie podstawy naliczenia składki, zwłaszcza przy stratnych miesiącach.
- Brak korekty składki po zamknięciu roku podatkowego.
Każdy z tych błędów może skutkować wezwaniem z urzędu skarbowego lub koniecznością dopłaty podatku.
Czy w przyszłości coś się zmieni?
Od 2022 roku temat odliczenia składki zdrowotnej powraca regularnie w debacie publicznej. Ministerstwo Finansów kilkukrotnie sygnalizowało możliwość przywrócenia częściowych odliczeń dla przedsiębiorców rozliczających się na skali.
Na ten moment jednak nie ma oficjalnych projektów ustaw, które by to potwierdzały. Rząd koncentruje się raczej na ujednoliceniu systemu składek i uproszczeniu rozliczeń, niż na przywracaniu starych zasad.
Dlatego przedsiębiorcy, którzy liczą na zmianę w najbliższym roku, powinni zachować ostrożność. Wszystko wskazuje, że składka zdrowotna pozostanie nieodliczalna w skali podatkowej także w 2026 roku.
Podsumowanie i rekomendacje
- Składka zdrowotna nie jest kosztem uzyskania przychodu przy skali podatkowej.
- Nie można jej również odliczyć od podatku PIT.
- Jedynym sposobem na jej optymalizację jest rozważenie zmiany formy opodatkowania.
- Dla przedsiębiorców z wyższymi dochodami korzystniejszy może być podatek liniowy.
- Przed podjęciem decyzji warto poradzić się księgowego lub doradcy podatkowego.
Brak możliwości odliczenia składki zdrowotnej oznacza realny wzrost obciążeń, ale odpowiednie planowanie podatkowe pozwala ograniczyć jego skutki.
Podsumowując:
Jeśli prowadzisz działalność i rozliczasz się na skali podatkowej – pamiętaj, że składka zdrowotna nie jest kosztem. Uwzględnij to przy planowaniu podatków, aby uniknąć rozczarowań i nie przepłacać fiskusowi.